Γευσιγνωσία ελαιολάδου για όλη την οικογένεια στην Αρχαία Μεσσήνη με φόντο το Μεσσηνιακό Κόλπο και τους ελαιώνες με την κορωνέικη ποικιλία
Αν η Ελλάδα είχε ένα μόνο σύμβολο, θα ήταν ένα κλαδί ελιάς ..
Διάβασα κάπου και κάπως έτσι ξεκίνησε το ταξίδι στο ασημί του μεσσηνιακού ελαιώνα και το χρυσαφένιο του ελαιολάδου. Σε ένα ύψωμα στα 10 λεπτά από την Αρχαία Μεσσήνη, μια από τις πιο εντυπωσιακές σωζόμενες πόλεις της αρχαιότητας, στο Κάστρο της Πριγκίπισσας Ιζαμπώ στην Ανδρούσα με θέα τον ατέλειωτο ελαιώνα, την Καλαμάτα και το Μεσσηνιακό κόλπο, αναζητήσαμε τις ρίζες του ελαιόδεντρου. Αφήσαμε τις αισθήσεις μας να μας ταξιδέψουν στις ελληνικές ποικιλίες και το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με βλέμμα στο μέλλον και έγνοια για τη διατροφή και την υγεία των επόμενων γενεών.
Αναζητώντας τον κρυμμένο «θησαυρό»
Φτάσαμε το απογευματάκι στην Ανδρούσα, μετά από μια εποικοδομητική βόλτα στην Αρχαία Μεσσήνη και ένα χορταστικό γεύμα στην πλατεία του χωριού. Εκεί μας περίμενε η Δήμητρα και ο Στάθης, δύο νέοι που «άπλωσαν» τις ρίζες τους εκεί όπου «δένει ο καρπός» της ελιάς. Με έναν «πάπυρο» στο χέρι, υποδέχθηκαν τα παιδιά προκαλώντας τα σε ένα κυνήγι θησαυρού μέσα στον ελαιώνα και το Κάστρο της Πριγκίπισσας Ιζαμπώ. Πώς θα λεγόταν η Αθήνα αν δεν ήταν η ελιά; Ποιο ήταν το βραβείο των αθλητών στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες; Τι μας θυμίζει το κουτί με το λάδι, το σαπούνι, το κερί και την πετσέτα; Και ποιος είναι τελικά ο «χρυσός» της ελληνικής γης;
Προσπαθώντας να ξεχωρίσουμε την κορωνέικη ποικιλία που μας δίνει κατά βάση το λάδι, από τη χονδρολιά που παράγει τις δημοφιλείς βρώσιμες ελιές Καλαμών, φτάσαμε στο ελαιοτριβείο του Στάθη, όπου περιηγηθήκαμε στους χώρους και μάθαμε περισσότερα για τη διαδικασία της ελαιοπαραγωγής. Ο Στάθης Κοντόπουλος, από πάππου προς πάππον ελαιοπαραγωγός και πέμπτη γενιά ελαιοτριβέας πιστεύει ότι το ελαιόλαδο κυλάει είναι στο DNA του. Ιδιοκτήτης ενός ιστορικού, πλην όμως σύγχρονου, ελαιοτριβείου που βρίσκεται στο ίδιο σημείο από το 1904 αναζητά συνεχώς τρόπους βελτίωσης της ποιότητας και έχει καταφέρει σήμερα να εξάγει το «Messiniako», ένα 100% μονοποικιλιακό ελαιόλαδο σε περισσότερες από 10 χώρες του κόσμου.
Την ώρα που οι μεγάλοι με τις ερωτήσεις μας προκαλούσαμε το Στάθη σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια για τη διαδικασία παραγωγής, την ταχύτητα του σπαστήρα, τη θερμοκρασία, τις καλές πρακτικές του ίδιου του αγρότη-ελαιοπαραγωγού και του ελαιοτριβέα -μιας και κάποιοι από την παρέα παράγουμε το δικό μας λάδι- τα παιδιά ακολουθούσαν τη Δήμητρα γύρω από τα μεγάλα μηχανήματα, όπου συλλέγονται οι ελιές, πλένονται, πολτοποιούνται και τελικά μας δίνουν το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που μυρίζει ωραία, είναι πικάντικο, πικρό και με πολλά αρώματα φρούτων.
Η Δήμητρα Μαθιοπούλου μπορεί να σπούδασε Χρηματοοικονομικά και Διοίκηση Επιχειρήσεων και να εργάστηκε σε χίλια δυο πράγματα, αλλά τώρα έχει δοθεί ψυχή τε και σώματι – εκτός από τον Στάθη και τα παιδιά τους- στο ελαιόλαδο, το οποίο αντιλαμβάνεται όχι μόνο ως απαραίτητο στοιχείο της διατροφής και της υγείας μας, αλλά ακόμα και ως αναπόσπαστο στοιχείο της υγειούς οικονομίας, της ταυτότητας και της ανταγωνιστικότητας της χώρας μας στο εξωτερικό.
Η πόρτα του ιστορικού ελαιοτριβείου Tο εσωτερικό του σύγχρονου ελαιοτριβείου
Γευσιγνωσία ελαιολάδου
Κανείς μας δεν ήξερε ότι το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο αναγνωρίζεται μόνο οργανοληπτικά. Δηλαδή ότι καμία μέχρι σήμερα χημική ή εργαστηριακή ανάλυση δεν μπορεί να «πιστοποιήσει» ένα ελαιόλαδο ως εξαιρετικό παρθένο, αλλά ότι απαιτείται… ανθρώπου γεύση και όσφρηση!
Πράγματι, το εξαιρετικό παρθένο και το παρθένο ελαιόλαδο που είναι οι μόνες δύο κατηγορίες ελαιόλαδου που είναι ωφέλιμες για τον οργανισμό αναγνωρίζονται μόνο με δοκιμή από ειδικούς και πιστοποιημένους γευσιγνώστες ελαιόλαδου με τη χρήση των μπλε (ή άλλοτε κόκκινων) ειδικών ποτηριών που καλύπτουν το χρώμα του φυσικού αυτού χυμού προς αποφυγή παραπλανήσεων!
Γιατί περί αυτού πρόκειται. Το λάδι είναι ένας φρέσκος φυσικός χυμός τον οποίο πρέπει να διατηρούμε σε συγκεκριμένες συνθήκες για να μην ξεπέσει και γίνει «λαμπάντε», να μην «ταγκίσει» όπως λένε οι ειδικοί. Να μην μυρίσει «καντιλίλα» που λέμε εμείς οι υπόλοιποι!
«Ζεσταίνουμε το ποτήρι και το πλησιάζουμε προς το πρόσωπο από το ύψος του στομαχιού μας. Ανάλογα με το σημείο που θα μας «πιάσει» η μυρωδιά, μπορούμε να μετρήσουμε την ένταση του φρουτώδους αρώματος», μας εξηγεί η Δήμητρα που είναι πιστοποιημένη olive oil sommelier, γευσιγνώστρια ελαιολάδου και μέλος του πιστοποιημένου πάνελ γευσιγνωσίας ελαιολάδου Καλαμάτας.
«Αυτό είναι 5», φωνάζει η μία μικρή. «Εγώ 4 το μυρίζω! Με έπιασε πιο ψηλά!» διαφωνεί η δεύτερη. «Τα παιδιά έχουν μεγάλο πλεονέκτημα κατά τη γευσιγνωσία. Το μυαλό τους είναι καθαρό από προκαταλήψεις και ιδεοληψίες. Γι’ αυτό και «πέφτουν μέσα»!», παρατηρεί η Δήμητρα που φιλοξενεί στο χώρο της καθημερινά πολλές οικογένειες και άλλες μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες Ελλήνων και ξένων από όλο τον κόσμο που ταξιδεύουν στην Πελοπόννησο.
Σαν σε ένα βιωματικό παιχνίδι αισθήσεων, χαθήκαμε όλοι, μικροί και μεγάλοι, στις μυρωδιές, τα αρώματα, τα φρούτα, την πικάντικη γεύση των λαδιών που συνδυάσαμε στη συνέχεια με φρούτα, τυριά, λαχανικά, ακόμα και σοκολάτα. «Μα πώς γίνεται αυτή η σοκολάτα υγείας να γίνεται γάλακτος με αυτό το ελαιόλαδο από τη βόρεια Ελλάδα που μυρίζει… ντομάτα;!» παραξενεύτηκε η μικρότερη της παρέας, ενώ οι υπόλοιπες είχαν ήδη ορμήσει κυριολεκτικά στις ελιές, τις σαλάτες, τα λαλάγγια, τη σφέλα και το παστό.
Δεν περιμέναμε ποτέ ότι μια γευσιγνωσία θα μας άφηνε τέτοιο πλούτο γνώσης και γεύσεων. Το ελαιόλαδο είναι βαθιά συνδεδεμένο με τον πολιτισμό του τόπου μας, αποτελεί κεντρικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής με θεραπευτικές ιδιότητες γνωστές ήδη από τον Ιπποκράτη και κατέχει σημαντική θέση στην οικονομία και τη διεθνή τοποθέτηση και ταυτότητα (branding) της χώρας μας.
Και όπως άκουσα έναν έμπειρο γευσιγνώστη ελαιολάδου, τον Τάκη Δημητρακόπουλο, να «κλείνει» μια ομιλία του σε ελαιοπαραγωγούς στη Μεσσηνία «είναι ευθύνη μας τόσο να βελτιώνουμε συνεχώς την ποιότητα, όσο και να διδάξουμε στα παιδιά μας την αξία του ελαιολάδου για να μπορούμε να κοιτάζουμε με αισιοδοξία το μέλλον».
Δείτε περισσότερα στη σελίδα The Olive Routes, ενώ αν θέλετε να οργανώσετε μια ιδιωτική ή ομαδική εκδρομή στους «δρόμους της Ελιάς» με επίσκεψη στην Αρχαία Μεσσήνη και γευσιγνωσία ελαιολάδου, επικοινωνήστε με την ομάδα του ΜΑΜΑΚΙΤΑ στο mommylook@mamakita.gr.