Χειμώνας στη Τζια
Χειμώνας στη Τζια
Χειμώνας στη Τζια
Χειμώνας στη Τζια
Χειμώνας στη Τζια
Χειμώνας στη Τζια
Χειμώνας στη Τζια
Χειμώνας στη Τζια
Με την ευκαιρία των λιγοστών Αλκυονίδων ημερών του Ιανουαρίου, ο Αντώνης Ιορδάνογλου επισκέπτεται τη χειμωνιάτικη Τζια.
Πάντα το έγραφα και το έλεγα: τα ελληνικά νησιά –ιδιαίτερα τα μικρότερα και πιο ολιγάνθρωπα – πρέπει να τα γνωρίσεις οπωσδήποτε και το χειμώνα. Γιατί? Μα για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως γιατί μόνο τότε ανακαλύπτεις την αληθινή τους ψυχή. Στις λιγοστές Αλκυονίδες του Ιανουαρίου έτρεξα στη Τζια για να το ζήσω αυτό άλλη μια φορά. Να βρω την Κέα των Κείων…
Ανέβαλλα την αναχώρηση μου λόγω απαγορευτικού δυο φορές. “Ε, αυτά έχει ο χειμώνας” σκέφθηκα και δεν ξεφόρτωσα το αυτοκίνητο στο σπίτι. Με την πρώτη άρση έφυγα από το Λαύριο. Το πλοίο τρανταζόταν σύγκορμο περνώντας το στενό Μακρονήσου – Κέας, ο βοριάς θα κρατούσε ακόμη μια δυο ημέρες. Οι συνταξιδιώτες μου δεν ήταν μόνο φοιτητές και Τζιώτες που πηγαινοέρχονταν στο νησί. Ήταν κυρίως οι κτήτορες των μεγάλων σπιτιών που γέμισαν τις πλάγιες στο Μελισσάκι, τους Μαράδες, τον Κούνδουρο και αλλαχού. Έρχονταν για Σαββατοκύριακο στο νησί καταχείμωνο! Με 2 βαθμούς θερμοκρασία! Εξεπλάγην, το παραδέχομαι….
Η Τζια το χειμώνα είναι σαφώς πιο εσωστρεφής. Λίγος κόσμος κυκλοφορεί έξω μόλις πέσει ο ήλιος, οι άνθρωποι από τις βίλες σχεδόν καθόλου. Ελάχιστα μαγαζιά εξάλλου λειτουργούν. Στα καφέ (ακόμη και σε κάποια ταβερνεία που μένουν ανοιχτά) μια τεράστια οθόνη θα παίζει ποδόσφαιρο η μπάσκετ. Τα δρομάκια στην Ιουλίδα πλημμυρίζουν από μυρωδιές καμένων ξύλων, ψυχή δεν περπατάει, μόνο ο παγωμένος αέρας ακούγεται. Όταν έφτασα στις έξι το απόγευμα, είχε πια νυχτώσει και στο πάρκινγκ της Ιουλίδας, ξεφορτώνοντας με παγωμένα χέρια τους σάκους μου, είχα την αίσθηση πως έφτασα κάπου στα Ζαγοροχώρια… Λάθος αίσθηση! Στις Κυκλάδες ήμουν.
Όμως το χειμωνιάτικο νησί την επόμενη ημέρα με το φως του ήλιου (με δόντια αρχικά, άνευ δόντια προς το μεσημέρι…) ήταν σκέτη απόλαυση. Οι δρόμοι άδειοι, τα τοπία γαλήνια και σιωπηλά, οι παραλίες με μια αβραμιαία ομορφιά, η άμμος γυαλισμένη από το κύμα και καθαρή από θαλασσόξυλα, έλαμπε. Το νησί έχει έντονο ανάγλυφο και πυκνή βλάστηση και είναι σκεπασμένο από βελανιδοδάση. Ε, τώρα το χειμώνα τα δάση δεν είναι πράσινα, έχουν το χρώμα της σκουριάς και του βαρελίσιου κρασιού, οι κορμοί σταχτιοί μοσχοβολάνε υγρασία και μανιτάρι, τα τοπία του νησιού είναι πολύ αλλιώτικα, πολύ υποβλητικά. Το πιο χαριτωμένο σημάδι της εποχής όμως είναι οι ανθισμένες αμυγδαλιές που ομορφαίνουν αβάσταχτα τις βυθισμένες στα μουντά χειμωνιάτικα χρώματα Τζιώτικες εξοχές. Στις έρημες πλαγιές των λόφων οι πάμπολλες αναβαθμίδες που φτιάχνουν οι ξερολιθιές είναι σκεπασμένες με γρασίδι και ασπρόμαυρες γελάδες βόσκουν εκεί, αμέριμνες στο χειμωνιάτικο ήλιο. Οδηγούσα όλες τις ημέρες και σχεδόν δεν συνάντησα αυτοκίνητο, η αίσθηση της απόλυτης γαλήνης ήταν απερίγραπτη.
Πολύ συχνά σταματούσα στις πολλές πηγές του νησιού να ξεδιψάσω. Τα νερά στην Κέα είναι άφθονα. Εδώ ζούσαν από την αρχαιότητα λεγεώνες ολόκληρες από νύμφες των νερών! Νεράιδες δηλαδή… Καλές ήταν, μόνο που περιέργως δεν συμπαθούσαν διόλου τις γυναίκες της Κέας. Οι νύμφες φαίνεται ότι τις εχθρεύονταν τόσο που τις σκότωναν τακτικότατα. Τραγική εξέλιξις…. Είδαν κι απόειδαν οι έρμοι οι Κείοι, είπαν πως θα ξεμείνουν από συζύγους και σκέφτηκαν να φύγουν για πάντα από το νησί. Όμως για καλή τους τύχη ένας ιερέας του Δία, παρακάλεσε το θεό και αυτός έστειλε ένα λιοντάρι, θερίο ολόκληρο. Το ζώο (την) έπεσε με τρομερό θυμό στις νύμφες και αυτές για να γλιτώσουν άφησαν την ωραία Κέα και πέρασαν στην αντικρινή Κάρυστο, όπου βρήκαν άλλες πηγές και ρεματιές για να ποιούν τας διατριβάς των. Τότε όμως ήρθαν μέρες μεγάλης ανομβρίας, οι πηγές στέρεψαν και οι άνθρωποι άρχισαν να υποφέρουν. Κάλεσαν τότε σε βοήθεια τον Αρισταίο, έναν σοφό από τη Θεσσαλία, για να κάνει καθαρμούς και εκκλήσεις στους θεούς για βροχές. Μετά από θυσίες στον Ικμαιο Δία και τον Σείριο, οι τοπικοί άνεμοι –οι ετησίαι (μελτέμια)– και οι βροχές επανήλθαν και το κλίμα αποκαταστάθηκε. Ο Αρισταίος τιμήθηκε από τους κατοίκους και, όταν πλέον επικράτησε ως θρησκεία το Δωδεκάθεο, λατρεύτηκε ως γιος του Απόλλωνα και της Νύμφης Κυρρήνης. Από τότε οι πηγές της Κέας τρέχουν ασταμάτητα γάργαρο νεράκι.
Τα πρωινά οι Τζιώτες κυκλοφορούν κυρίως στο λιμάνι, στην Κορησσία, το πιο ζωντανό κομμάτι του νησιού. Από εδώ περνάνε εξάλλου τα πιο πολλά φορτηγά και οι μπετονιέρες, εδώ τα μαγαζιά με τα οικοδομικά υλικά, εδώ και τα ποικίλα συνεργεία των μαστόρων: στο νησί (κακά τα ψέματα) “καλλιεργούνται” κυρίως βίλες και οι υπάρχουσες έχουν ήδη αρκετές ανάγκες συντήρησης. Αυτή είναι δηλαδή και η ζωή που βλέπεις καταχείμωνο στις εξοχές και τους δρόμους του νησιού: περιπλανώμενοι τεχνίτες με αγροτικά πιτσιλισμένα με τσιμέντο. Επισκέπτες (μη ιδιοκτήτες σπιτιών) δεν έχει αυτή την εποχή, παρ’ ότι υπάρχουν κάποιες επιλογές για διαμονή και φαγητό: αν έρθεις δηλαδή – χωρίς σπίτι και οικοδεσπότες- δεν θα περάσεις άσκημα. Οι ελάχιστοι και ιδιαίτερα ψαγμένοι ταξιδιώτες της χειμωνιάτικης Τζιας έρχονται κυρίως για περπάτημα στα ωραία μονοπάτια του νησιού. Ο χειμώνας είναι η πολύ δική τους εποχή και ιδιαίτερά οι αλκυονίδες.
«Και η θάλασσα?» ευλόγως θα ρωτήσετε (ενθυμούμενοι το καλοκαιρινό νησί βεβαίως…). «Σκέτη μαγεία» θα σας απαντήσω, έμπλεος υποκειμενικότητος. Ναι, καταλαβαίνω οι 12-13 βαθμοί των νερών είναι αποθαρρυντικοί για κολύμπι (κάποια ηλιόλουστα μεσημέρια, στις νότιες παραλίες – Καμπί και πέριξ.. – οι θαρραλέοι ίσως ξεκλέψουν μια βουτιά..) αλλά οι αμμουδιές είναι βυθισμένες σε μια γλυκιά μελαγχολία και τόσο αβάσταχτα όμορφες, ιδανικές για μεγάλους περιπάτους. Αν μάλιστα βουτήξετε με εξοπλισμό κατάδυσης (όπως ο γράφων…) θα δείτε ένα ολοζώντανο βυθό, με ψάρια και ζωηρά χρώματα, πράγματα και θαύματα και εικόνες που κανένα καλοκαίρι δεν σας χάρισε εδώ, σε τόσο ρηχά νερά.
Την προτελευταία ημέρα, πριν φύγω ξεκίνησα να περπατήσω το μονοπάτι Ιουλίδα – Οτζιάς. Η ημέρα ήταν ολόλαμπρη, δεν φύσαγε ούτε πνοή ανέμου, ο ήλιος αυτοκρατορικός, 30 Ιανουαρίου Ιανουαρίου. Βγαίνοντας από το χωριό, πάνω σε ένα ασβεστωμένο πεζούλι, είδα μια ωραία κυρία, φορώντας μόνο το μαγιό της και το θερινό της καπέλο να τρώει χαμογελαστή ένα πορτοκάλι. «Σε λίγο θα πάω στην Καρθαία από το μονοπάτι..» μου είπε…
Αυτή η εικόνα σκέπτομαι θα μπορούσε να συνοψίζει το τι είναι ο χειμώνας στο τόσο αγαπητό μου χειμωνιάτικο νησί: μια γυναίκα με μαγιό και καπέλο να λιάζεται στον ήλιο του Ιανουάριου, πριν ξεκινήσει trekking προς μια αρχαία πόλη….
5 πράγματα που αξίζει να κάνετε στη Τζια τον χειμώνα:
ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ
Ιδανική εποχή για να ανακαλύψετε τα καταπληκτικά μονοπάτια της Κέας. Ακόμη και στα πιο δημοφιλή από αυτά (όπως το μονοπάτι Σταυρουδάκι- Καρθαία, που σας οδηγεί στον ωραιότερο και σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο του νησιού, την αρχαία Καρθαία με τους ναούς, το θέατρο και τις οχυρώσεις της πάνω από ένα γοητευτικό διπλό όρμο) θα είστε απολύτως μόνοι!
Από τα πιο ωραία μονοπάτια βέβαια είναι τα μονοπάτια Ιουλίδα – Σπαθί και Ιουλίδα Οτζιάς και το νοτιότατο μονοπάτι προς το Ακρωτήριο Τάμελος (από τον οικισμό Χαβουνά). Μην ξεκινήσετε περπάτημα πριν βεβαιωθείτε για τον καλό καιρό αυτή την εποχή. Για μια πιο άνετη και ολοκληρωμένη εμπειρία ακολουθήστε τον οδηγό πεζοπορίας Κώστα Μαρούλη, ο οποίος αυτή την εποχή (μόνο τους χειμερινούς μήνες) διοργανώνει διασχίσεις των μονοπατιών της Κέας (πληροφορίες: http://www.redtractorfarm.com/walkhike.html, Τηλ: tel:00302288021346).
ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΙΟΥΛΙΔΑ
Ο γραφικότατος οικισμός είναι τώρα το χειμώνα ιδιαίτερα σιωπηλός και γοητευτικός, πλημμυρισμένος από τη μυρωδιά των τζακιών που καίνε κούτσουρα από βελανιδιές και σφένδαμους.
Θα δείτε τα ωραία στεγάδια του, θα εξερευνήσετε το παλιό Καστέλι της Τζιας, που έχτισε και οχύρωσε μετά το 1296 ο Ενετός κτήτορας του νησιού Δομένικος Μικέλι στη βόρεια άκρη του χωριού, θα απολαύσετε χειμωνιάτικα πανοράματα του Αιγαίου, θα δείτε το κομψό Δημαρχείο που σχεδίασε ο μέγας Ziller, θα περπατήσετε ως το φημισμένο αρχαϊκό λιοντάρι και βέβαια θα επισκεφθείτε το μικρό αλλά γοητευτικό αρχαιολογικό μουσείο με τα πολύ ξεχωριστά πήλινα ειδώλια από τον οικισμό της Αγίας Ειρήνης (είναι οι Κόρες, σειρά πήλινων ειδωλίων με γυναικείες μορφές, που μάλλον απεικονίζουν θεότητες ή ιέρειες) και τα θαυμαστά ευρήματα από την αρχαία Καρθαία, την Κορησσία και τα Ελληνικά.
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗ ΚΑΤΩ ΜΕΡΙΑ
Οι εξοχές της νοτιοανατολικής Κέας είναι διάσπαρτες από μικρούς αγροτικούς οικισμούς (Αστρά, Ελληνικά, Άγιος Συμεών, Σταυρουδάκι, Ατζερίτης Χαβουνά) στολισμένους με μικρά, ποιητικά ξωκλήσια, καθοικιές (παμπάλαια αγροτόσπιτα) από σταχτοπράσινο σχιστόλιθο και λευκές μνημειακές κρήνες.
Στην Κάτω Μεριά θα δείτε μια πολύ ιδιαίτερη πλακοστρωμένη πλατεία, τριγυρισμένη με απλά λαϊκά σπιτάκια, μια πολύ νόστιμη εικόνα. Στο καφενείο «Τα πουλαράκια» (που είναι πάντα ανοιχτό) θα βρείτε Κατωμερίτες αγρότες να σας πουν για τη ζωή τους, την λιγοστή τους αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, για τα μελίσσια τους και βέβαια για την Καρθαία και τα μονοπάτια της. Όλα είναι πιο ειρηνικά και γλυκά από το καλοκαίρι και το χειμωνιάτικο φως τα ομορφαίνει κι άλλο. Να κάνετε επίσης και τη διαδρομή προς Πέρα Μεριά και προς Γροίκο και Ορκό: τα τοπία εδώ είναι αληθινά συναρπαστικά!
ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΕΑ
Το νησί έχει αρκετά βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, και τώρα το χειμώνα είναι ιδανική εποχή να τα εξερευνήσετε.
Ξεκινήστε από την Αγία Μαρίνα καθ’ οδόν προς Ποίσσες (παλιό μοναστήρι της τουρκοκρατίας με εντυπωσιακό αρχαίο πύργο που αναστηλώνεται) συνεχίστε στην Παναγία Επισκοπή (παλαιό βυζαντινό μοναστήρι με λείψανα πύργου και τείχους, τριγυρισμένο από παμπάλαια αγροτόπιτα, χτισμένο σε ένα γραφικό λόφο της Μεσαριάς), στον Άγιο Παντελεήμονα στα Ελληνικά (καθολικό μεταβυζαντινού μοναστηριού του 16ου αιώνα , χτισμένο κατά παράδοση από τον Άγιο Τιμόθεο) , συνεχίστε στους Αγίους Αποστόλους της Κατωμεριάς (βυζαντινός ναός του 12ουα αιώνα με τοιχογραφίες του 13ου) και καταλήξτε στην λαμπρή Μονή της Παναγίας Καστριανής (ιδρύθηκε το 1700, με έξοδα ενός γαιοκτήμονα της περιοχής όταν –όπως λέει ο θρύλος– κάποιοι χωρικοί, καθοδηγούμενοι από ένα μυστηριώδες φως, ανακάλυψαν την εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου) για να δείτε εκτός άλλων και την πανοραμική θέα.
ΔΙΑΒΑΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΗΣΙ
Ο χειμώνας στη Τζια είναι ιδανική εποχή να εμβαθύνετε στην ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού, καθισμένοι με το ζεστό καφέ σας μπροστά σε ένα παράθυρο, αντίκρυ στα μαγευτικά τοπία.
Για την αρχιτεκτονική της Ιουλίδας διαβάστε το τομίδιο «Κέα», από τις εκδόσεις Μέλισσα ενώ ο πιο έγκυρος και απολαυστικός οδηγός του νησιού είναι το βιβλίο «Κέα, ιστορική μνήμη-περιήγηση», του Τάσου Αναστασίου, εκδόσεις Αρχιπέλαγος. Για μια πιο βαθιά μελέτη και γνώση του νησιού αναζητήστε τις εκπληκτικές (παλαιές) εκδόσεις της γκαλερί Βουρκαριανή: «Αφιέρωμα στην Πνευματική Κέα» του Γιώργου Βαλέτα, «Ιστορία της νήσου Κέας» του Ιωάννη Ψύλλα, και «Το εργοστάσιο Εμαγιέ στην Κέα», της Βασιλικής Θεοδώρου.
Που βρίσκεται
Στη Τζια ή Κέα, το πιο κοντινό στην Αττική νησί των Κυκλάδων. Ο μοναδικός τρόπος να φτάσετε στο νησί είναι με πλοίο από το Λαύριο. Τώρα το χειμώνα υπάρχουν 1-2 δρομολόγια τις καθημερινές και 3-4 τα Σαββατοκύριακα.
ΔΙΑΜΟΝΗ (Ανοιχτά και τον χειμώνα)
«RED TRACTOR FARM» (Κορησσία, tel:302288021346, www.redtractorfarm.com)
Οικογενειακός, καλόγουστος αγροτουριστικός ξενώνας με διαμερίσματα με τζάκια και πλήρη οικοσκευή. Όλοι οι χώροι έχουν αυτόνομη είσοδο, βεράντες και μικρούς ιδιωτικούς κήπους.
Ο ξενώνας βρίσκεται σε κτήμα 30 στρεμμάτων με οπωροφόρα και αμπέλια. Εδώ φτιάχνονται τα περίφημα μπισκότα από Τζιώτικα βελανίδια, αλλά και βιολογικό κρασί και ωραίες σπιτικές μαρμελάδες.
«ΣΕΙΡΙΗ» (Ιουλίδα, tel:302288022355, http://www.serie.com.gr/ ).
Τριώροφος ξενώνας, λιτός και καλόγουστος. Όλα τα δωμάτια έχουν μπαλκόνι και θέα στις πλαγιές των λόφων και τη θάλασσα.
LA MAISON VERT AMANDE (Σπαθί, tel:306980802532, http://www.lamaisonvertamande.com/ email:kea33@hotmail.fr)
Μία Γαλλίδα φιλέλλην, ένας Τζιώτης μελισσοκόμος, ένας έρωτας και ένα υπέροχο οικογενειακό σπίτι στο Σπαθί με τα μποστάνια του, δυο βήματα από το νερό, που αναστηλώθηκε και όπου κυριαρχεί -εξού και το όνομά του- το “πράσινο του αμύγδαλου”!
«BRILLANTE ΖΩΗ» (Κορησσία, tel: 302288022685 -7, ).«BRILLANTE ΖΩΗ» (Κορησσία, tel:302288022685 -7, https://www.brillante-hotel.gr/ ).
Πέτρινο διώροφο κτίριο με καταπράσινο κήπο και 22 δωμάτια, κάποια από τα οποία διαθέτουν και τζάκι.
ΦΑΓΗΤΟ (Ανοιχτά και τον χειμώνα)
Η Πιάτσα
«Η πιάτσα» 228022195 (Ιουλίδα, ανοιχτό όλο τον χρόνο, μεσημέρι βράδυ). Στη μικρή πλατεία στην είσοδο της Ιουλίδας, με ωραία μαγειρευτά φαγητά και εκπληκτικά τηγανητά. Λίγα τραπεζάκια και ωραία ατμόσφαιρα, ανάμεσα στα παλιά σπίτια και το μεγάλο στεγάδι.
Το Στέκι
«Το στέκι» 2288022088, (Ιουλίδα, ανοιχτό μόνο Σαββατοκύριακα το χειμώνα). Πολύ καλή ταβέρνα στον Άγιο Σπυρίδωνα. O συμπαθέστατος Γιάννης Βρέτταρος σερβίρει νόστιμα παραδοσιακά μαγειρευτά. Αν πετύχετε χοιρινό με λάχανο και σέλινο να πάρετε οπωσδήποτε!
Η στροφή του Μίμη
«Η στροφή του Μίμη» 2288021480, ανοιχτό μόνο Σαββατοκύριακα το χειμώνα. Πάνω στη στροφή για τον Οτζιά, με θέα στη θάλασσα και υπέροχο setting. Σερβίρει και κρέατα της ώρας αλλά εδώ όλοι έρχονται για ψάρι και θαλασσινά!