Το εργαστήρι κεραμικής του Μάνου Αρβανίτη «Ανάφης γη» έχει στην αυλή του ένα μεγάλο πιθάρι με βασιλικό και μια ελιά από όπου κρέμεται με σκοινάκι μια μικρή πέτρα.
Η παρέα που περνά από το δρόμο αναρωτιέται πώς ζει κανείς το χειμώνα στην Ανάφη, αφού τώρα, μεσοκαλόκαιρο, ο αέρας σφυρίζει πάνω από τα κεφάλια μας. Ούτε φορέματα μένουν στη θέση τους, ούτε γυαλιά, ούτε καπέλα. Όμως στη μικρή αυλή του Εργαστηρίου Κεραμικής Τέχνης «Ανάφης γη» το μελτέμι κόβει. Χωμένο μέσα στα σοκάκια της Χώρας, στο δρόμο προς την πλατεία του Αγίου Νικολάου, το εργαστήρι του Μάνου Αρβανίτη έχει απέξω 2 πλατιά ασβεστωμένα πεζούλια, ένα μεγάλο πιθάρι με βασιλικό και μια ελιά από όπου κρέμεται με σκοινάκι μια μικρή πέτρα. Στην Ανάφη περνάς καλά αν σου αρκούν τα βασικά: καλή παρέα, δημιουργική τρέλα που σε κρατά απασχολημένο, και στο βάθος πάντα η θάλασσα.
«Έχω μάθει με λίγα», λέει ο Μάνος όταν τον ρωτάω πώς είναι η εμπορική κίνηση στο μαγαζί του. «Και είμαι από την Ανάφη», συμπληρώνει. Από τη μια πλευρά, την πρακτική, αυτό σημαίνει ότι εδώ έχει το σπίτι του και σε δικό του χώρο είναι στημένο το εργαστήριο, συνεπώς τα έξοδα είναι λιγότερα. Από την άλλη σημαίνει ότι όταν αποφάσισε να αφήσει την Αθήνα όπου μεγάλωσε για να εγκατασταθεί και να δουλέψει στο νησί, οι αναμνήσεις από τα νησιώτικα καλοκαίρια των παιδικών και εφηβικών χρόνων έπαιξαν τον ρόλο τους. Ηλεκτρολόγος που βαρέθηκε να ζει με 8μηνες συμβάσεις εργασίας στην πρωτεύουσα, παρακολούθησε σεμινάρια στο Μουσείο Νεότερης Κεραμικής, έπιαναν και τα χέρια του, αγαπούσε επιπλέον τη ζωγραφική, ήρθε να ζήσει στον πατρικό τόπο. Φτιάχνει χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα καθαρά χειροποίητα με ελεύθερα σχήματα, αναζητώντας τη δική του γραμμή παράλληλα με την περίφημη παράδοση των σιφνιών αγγειοπλαστών. «Τσικαλάς», αυτός δηλαδή που φτιάχνει «τσικάλια» (τσουκάλια) ήταν στο παρελθόν το προσωνύμιο των Σιφνιών που προμήθευαν με κεραμικά οικιακά σκεύη όλο το Αιγαίο. Σιφνιοί έφερναν κι εδώ με τα καΐκια την πραμάτεια τους μέχρι και τη δεκαετία του 1960. Αλλά Τσικαλάς ήταν επίσης το επώνυμο ενός γνωστού Αναφιώτη τεχνίτη που δούλευε τον πηλό, φτιάχνοντας από σκεύη έως πυρότουβλα με τη σφραγίδα του νησιού.
Την ίδια πρώτη ύλη με αυτόν τον παλιό αγγειοπλάστη χρησιμοποιεί ο Μάνος Αρβανίτης για τη δουλειά του: πηλό από την Παχιά, μία από τις ακατοίκητες νησίδες στα νότια της Ανάφης. Και οξείδιο του σιδήρου που δίνει ένα βαθύ κόκκινο χρώμα. Φέτος είναι ο πέμπτος χρόνος λειτουργίας του «Ανάφης γη» που μένει 4 μήνες ανοιχτό, από το Πάσχα μέχρι τον Σεπτέμβριο συνήθως. Η τουριστική σεζόν του νησιού είναι μικρή, λίγο μεγαλύτερη από έναν καλοκαιρινό μήνα. Οι τουρίστες εδώ δεν έχουν πολλά χρήματα, «Ξέρω ότι εγώ είμαι πολυτέλεια», λέει ο Μάνος, «έρχομαι μετά το φαγητό και τον ύπνο», αλλά δεν παραπονιέται. Συνήθως την τελευταία μέρα πριν την επιστροφή οι παραθεριστές περνούν το κατώφλι του, και κάνουν τα ψώνια τους λίγο πριν μπουν στο καράβι της επιστροφής.
Κατά τα άλλα το χειμώνα δουλεύει την καλοκαιρινή παραγωγή και κάποιες παραγγελίες, κάνει τα ταξίδια του στην Αθήνα και ίσως μια βόλτα στο εξωτερικό. Μετά επιστρέφει στο σπίτι του που βρίσκεται στο Κλεισίδι. Είναι ο μοναδικός κάτοικος του οικισμού τους χειμωνιάτικους μήνες, αλλά το μπαλκόνι του με θέα όλη τη θάλασσα δεν το αφήνει για όλα τα καλά της Χώρας. «Η Ανάφη αλλάζει αργά», λέει. «Το 2000 ανοίχτηκαν οι δρόμοι προς τις παραλίες και αυτό σιγά-σιγά επηρέασε τη ζωή. Τα σπίτια κατοικούνται πάλι, τα μποστάνια ξαναποτίζονται. Στο νησί ζουν περίπου 200 κάτοικοι, χρόνο με το χρόνο όμως ‘φεύγουν’ οι γεροντότεροι. Και τα παιδιά στο σχολείο μειώνονται. Με ρώτησες αν ήρθα εδώ από ανάγκη. Ήταν ανάγκη, αλλά έγινε επιλογή. Κι ας κλωτσάει η Ανάφη μερικές φορές».
Εργαστήρι κεραμικής τέχνης «Ανάφης γη»
Facebook: Ανάφης Γη
Χώρα Ανάφης, Κυκλάδες
Τ/6977035933